فرش ایران از نگاه دکتر شهریار شفیعی
بر همگان پوشیده نیست که فرش دستباف ایران عمری به قدمت تاریخ هنر و فرهنگ ایرانی دارد. فلسفه ی فرهنگ ایرانی به همراه تلاش و زحمات فرش بافان منتج به آمیختگی ذوق هنری با جاذبه های پر رمز و راز فرهنگ و هنر ملی شده و در نتیجه فرش بعنوان یکی از ارزشمندترین دستاوردهای مردم ، خود به مثابه یک فرهنگ برای جهانیان است. فرهنگی که بیان کننده حالات ، باورها ، اعتقادات دینی ما می باشد و مکنونات قلبی مردم پاک سرشت را در خود جای داده است . فرش ايران در تجملات زندگي درباري غرب سهم بسزا داشت و در چشم فرستادگان و جهانگردان خارجي از جاذبه فراوان برخورداربود چنانچه از سده پانزدهم مسيحي به بعد همواره از آن سخن می رفت، و گفتاری با ستايش بسيار. گذشته از اين، قالي ايراني چشم گيرترين تحفه اي بود كه مسافران ميتوانستند به آساني بهمراه آورندو زيبايي و شكوه اين ارمغان ها به همان نگاه نخست بي مقداري و حقارت زیراندازهای مغرب زميني را نمايان مي ساخت.
به هر روی جایگاه والای جهاني تنها از آن هنري تواند بود كه بازتاب اصيل و طبيعي تمدن و فرهنگي باشد كه آن پديد آورده است؛ و اين درست خصلت استثنایی فرش های ایرانی است ، که زیبایی شناختی و فرهنگ ایرانی را به حداعلا رسانده و سفیر ایران در اقصا نقاط جهان هستند.
بن مايه ي اين دستبافته ها بر پایه ی سنت های کهن است و در تار و پود آن ها آرمان هايي عجين گشته كه از ديرباز در زبان و ادبيات و والاترين ميراث هاي معنوي اين نژاد حرمت داشته و پاسداري شده است. اين آثار دستاورد چيره دستي استاداني است كه صنعتگر ايراني از ديرباز بدان سرافراز بوده است، و عرصه ي نامحدودي از براي بروز نبوغ ايراني در آفرينش نقش و نگارهاي ناب و تابناك و آهنگين پديدار ميكنند، آكنده از ايهام و سرشار از راز و رمز. به رغم پيچيدگي ترکيب بندي و يا حدت جاذبه ي شاعرانه، اين نقوش را وضوح و طراوت خيال به همان مايه است كه در دل و جان ايراني عجين گشته است.
این هنر ارزشمند در مسیر رشد خود همگام با تکنولوژی و فن آوری روز شده و پدیده ای جدی به نام فرش ماشینی در عرصه دنیای صنعت پا به عرصه ظهور نهاده است و در طی سالیان گذشته جایگاه خود را در سبک زندگی ایرانی و جهانی پیدا کرده است.
امروزه فرش ماشینی با تلفیق هنر طراحی و تکنولوژی توانسته مرزهای این صنعت را جایجا کند و دسترسی به این دستاورد ارزشمند را برای همگان اسانتر نماید و پیشرفت چشمگیری داشته است به طوری که امروزه تنوع و کیفیت فرش ماشینی توان رقابت با فرش دستباف را دارا است.
در همین راستا ، مجموعه ی دنیای فرش با پیشینه ای وزین در امر تولید و فروش فرش ماشینی توانسته در فضایی وسیع، امکاناتی را فراهم کند که بازدید کنندگان سفری دل انگیز در دنیای فرش های ماشینی داشته باشند و تنوع بی نظیر طرح ها و نقش های این صنعت روحشان را جلا داده و انتخاب را برای هر بودجه و هر سبیقه ای راحت نماید.
آنچه علم نوین و تجریه جهانی در این خصوص به ما می آموزد، این است که بازار به دست مشتریان است و مشتریان برندهای مورد پسند خود را می خرند. برندهایی که از لحاظ سبک، هویت، طرح، کیفیت، شیوه عرضه، برخورد فروشندگان،مکان های عرضه و قیمت با ایشان تناسب داشته و تمایل مخاطبان را به خود جلب کرده است. مدیریت بازار و تثبیت حضور در بازار تنها زمانی ممکن و میسر است که برندی با درجه قابل قبولی از مقبولیت ایجاد شده باشد. آنکس که برند می آفریند، به درستی جریان به نسبت ثابتی از تقاضای مشتریان برای کالا ، خدمات ، اندیشه و ایده خود آفریده است و دنیای فرش ا به پشتوانه ی تجربه تفکر نوگرای بنیانگذارانش در این صنعت، توانسته قدم های بلندی در راستای پاسخ به نیازهای مشتری و ایجاد فضای مناسب برای خرید برداشته و مشتریان را راضی و خوشنود سازد و از طرف دیگر این مجموعه در راستای پیشرفت خود ، موجب دلگرمی و رضایت صاحبان این صنعت نیز شده، چراکه با توجه به یورش اقلام ارزان قیمت و بی کیفیت چینی نگرانی تصمیم سازان و تصمیم گیران صنعت فرش ماشینی چه در سطح سیاست گذاری و چه در سطح فعالان اقتصادی،امروزه بی گمان و گزافه، به جا و به هنگام است.امروزه علاوه بر صاحبان صنایع ، وجهی از این دل نگرانی مربوط به یورش همه جانبه برند های خارجی به کشور است. مرز های ایران با ترکیه و مرز های ایران با مناطق آزاد عربی امروز شاهد چنان مناظریست که یادآور هجوم تاریخی ترک و تازی به ایران زمین است؛ هر چند آن هجوم تاریخی بوده و این تازش اخیر از زاویه اقتصادیست.
با توجه به اهمیت هویت در رشد و سو گیری های فرهنگی اجتماع، بر ما به عنوان یک فرد ایرانی شایسته و بایسته است به منظور ارتقای فرهنگ ایرانی و پاسداری از ارزش های هویتی ایران، به آفرینش هویتی در خور و مناسبِ برندهای ایرانی در حوزه صنعت فرش ماشینی دست یازیم. چه بسا از این خلال بتوان در رشد و توسعه اقتصاد و فرهنگ کشور تاثیر ماندگاری را بر جای گذاشت. و این چشم اندازیست که دنیای فرش برای خود متصور است.
