آشنایی با فرش پازیریک
حدس زده می شود که فرش برای اولین بار در طی هزاره دوم قبل از میلاد در شرق آسیا تولید شده است، هرچند گفته می شود اهلی سازی گوسفندان چندین هزار سال قبل اتفاق افتاده است. از آنجا که پشم گوسفند یک فیبر طبیعی است، اشیای پشمی ساخته شده از پشم ، از جمله فرش ، بسیار مستعد به زوال هستند و نمونه های باستانی اشیا پشمی از جمله فرش بسیار نادر است و تنها در شرایط بسیار خاص ممکن است حفظ شود. فرش پازیریک یکی از قدیمی ترین فرش های جهان است که قدمت آن به حدود قرن چهارم و پنجم پیش از میلاد بازمیگردد و اکنون در موزه ارمیتاژ در سن پترزبورگ روسیه حفظ و نگهداری میشود. فرش پازیریک در سال 1949 در گور یک نجیب زاده سکایی در دره بولشوی اولگان کوه های آلتای در قزاقستان توسط باستان شناس روس، سرگی رودنکو در حالی که در یخ ها منجمد شده بود پیدا شد. دلیل سالم ماندن این فرش نیز به دلیل یخ و سرمای این منطقه است. قالیهای بسیاری پیش از پازیریک توسط باستان شناسان شناسایی شده است اما این تنها فرشی است که نقوش آن به طور کامل واضح است و رنگ و طرح آن طی گذر زمان از بین نرفته است.
چرا پازیریک
نام فرش پازیریک از همان منطقهای که فرش در آن پیدا شده بود نهاده شده است. قبیله پازیریک در کوههای آلتای در سیبری، جنوب شهر مدرن نووسیبیرسک روسیه زندگی می کردند. آنها عشایر و جنگجویان اسب سواری بودند که با اسب سفر می کردند و با بازرگانان در چین ، هند و ایران تجارت می کردند.
باستان شناسان نقوش فرش پازیریک را مشابه نقوش تخت جمشید میدانند و این قالی را هدیهایی از پادشاهان ایرانی به پادشاه سکایی میدانند. اما اگر بخواهیم از نظر تاریخی وجود فرش در ایران را بررسی کنیم میتوانیم به فرشهایی که برای آراستن دربار کوروش بزرگ، که امپراتوری هخامنشی را در اواسط قرن 6 قبل از میلاد تاسیس کرد نام ببریم. از طرف دیگر ، برخی ادعا کرده اند که ساخت فرش توسط کوروش کمی بعد، یعنی پس از فتح بابل در سال 539 قبل از میلاد به ایران وارد شد. حدس زده می شود که پارسیان می توانستند فرشهای پشمی را حتی قبل از زمان کوروش بسازند، با توجه به اینکه آنها گله های گوسفند در اختیار داشتند که مواد اولیه لازم برای تولید فرش را در اختیار آنها قرار می دادند.
ویژگی های فرش پازیریک
قالی پازیریک با ابعاد 198 در 189 سانتی متر و با رنگ های شاد و قرمز، سبز، زرد، سفید و سیاه بافته شده است. این رنگها در کنار ظرافت و زیبایی مثال زدنی نقوش حیوانات اساطیری مانند گوزن زرد خالدار، اسب و سوارکاران در کنار نقوش هندسی از ذوق و هنر مردمان آن دوران سخن میگوید. با وجود تعداد 24 مربع در مرکز این فرش و تعداد 28 سوارکار گویی نظم و هندسهای خاص در بافت این قالی حکم فرما بوده است. همچنین این قالی با 3600 گره با سبک ایرانی بافته است و در نقشه آن سوارکاران و گوزنها همگی برخلاف جهت ساعت حرکت میکنند.
با کشف آثار باستانی این چنینی، به ارزش بالای فرش در گذشته پی خواهیم برد. فرش به عنوان کالایی نفیس و جز هدایای پادشاهان مناطق مختلف جهان به ارمغان برده می شد و به آن به عنوان کالایی گران بها ارج نهاده می شد. پس از کشف قالی پازیریک نمونههای بازسازی شده و مشابه آن بسیار بافته شده اند که در زیر یک نمونه از آن را میبینید.
دنیای فرش مجموعه ای بزرگ در زمینه خرید اینترنتی فرش است که می توانید به راحتی انواع فرش از جمله فرش ماشینی و فرش دستباف را از این فروشگاه آنلاین خریداری کنید.
